Waterschap Vallei en Veluwe kiest circulair debietdataconcept voor real-time watergegevens

Debietdata As A Service voor real-time watergegevens

Waterschap Vallei en Veluwe is het eerste waterschap in Nederland dat kiest voor Debietdata As A Service (DAAS). Het waterschap koopt hoogwaardige afvoerdata, terwijl de meetstations en het datatransport in beheer blijven bij leverancier River Insight. ”We outsourcen zo het complete debietmeetproces. Dat biedt enorme voordelen”, zegt beleidsmedewerker waterkwantiteit Raymond Loos.

Bij het versterken van de waterregie in Nederland speelt debietdata een waardevolle rol. Hoogwaardige, actuele informatie over de kubieke meters water die een watergang per uur transporteert, vergroot het inzicht in het functioneren van het watersysteem. Bovendien verklaren die gegevens het gedrag ervan.

Samen met River Insight werkt Waterschap Vallei en Veluwe daarom aan het verbeteren van het debietdata-inwinproces. Dit gebeurt bij belangrijke water aan-en afvoerpunten langs rivieren, kanalen, wateringen en beken. Hoe? Met een nieuwe generatie mobiele debietmeetstations die de waterdata automatisch in een gesloten netwerk distribueren. Minder storingen en elk kwartier een beveiligde debietmeting die automatisch wordt gevalideerd. De data komt binnen in TMX, de applicatie voor het operationele peilbeheer. Daarna worden de gegevens direct ontsloten voor gebruik in de toepassing Delft-FEWS en dashboardapplicaties. Het is een innovatief samenwerkingsproject dat waterbeheerders compleet ontzorgt en bijna alle verantwoordelijkheden bij de leverancier legt – het schoonhouden van de watergang daargelaten. Waterschappen zijn hiermee in staat sneller en effectiever met actuele debietdata te sturen en waterbeelden en scenario’s te integreren – bij droogte, maar ook tijdens wateroverlast, zoals in de zomer van 2021 in Zuid-Limburg en begin 2022 in het beheersgebied van Waterschap Vallei en Veluwe ontstond.

Grijze gebieden in kaart brengen

Meten is weten, juist op en rondom het Veluwemassief: een gebied dat grofweg ligt tussen de IJssel, de Nederrijn, de Utrechtse Heuvelrug en de Randmeren. Sinds 2020 borgt Waterschap Vallei en Veluwe hier het inwinnen van debietdata bij twintig uitstroompunten in A-watergangen, met de nieuwste telemetrie en sensortechnologie.

Waterschap Vallei en Veluwe kiest met de integratie van DAAS in het debietmeetnetwerk voor de vooruitgang – een proces dat al in 2018 begon. De ambitie destijds? De debietdata-inwincyclus stroomlijnen, verbeteren en verduurzamen. Dit wordt gedaan met behulp van een veilige, geautomatiseerde netwerkoplossing die debiet, de waterstand, de stroomsnelheid en watertemperatuur meet.

De verandernoodzaak was evident. Oude meetstations in het gebied waren niet op de ideale locatie gepositioneerd, haperden of vielen uit. Er bestonden grijze gebieden op stroomgebiedniveau binnen het waterschap waar weinig debietinformatie over beschikbaar was, zo zegt Raymond Loos. Hij is in 2016 als hydroloog bij het waterschap begonnen en heeft de implementatie van DAAS in de organisatie begeleid: ”Er komen hevigere buien en langere droogteperioden. Hoe beïnvloeden die de waterbalans? Hoeveel neerslag valt er? Hoeveel verdampt er? En wat betekent dat voor de waterafvoer? Die informatie bepaalt mede je waterbalans en wil je meten”.

Waterschap Vallei en Veluwe besteedde in 2020 het debietdata-project aan in een Europese tender-procedure. Het aanbestedingsteam bij het waterschap, onder aanvoering van projectleider Gerard van Veen, koos na weging voor River Insight: de enige leverancier die debietmetingen als geïntegreerde, duurzame oplossing aanbood – as a service.

Wat is Debietdata As A Service?

Met de debietoplossing van River Insight abonneren klanten zich op een duurzaam debietmeetstation, services voor beheer en onderhoud van stations en een gegarandeerde debietdatastroom. River Insight blijft eigenaar van alle onderdelen in deze moderne dienstverlening, die wordt ingericht op basis van de meetbehoeften van de klant. De klant heeft hierdoor altijd inzicht in de actuele waterdata in zijn gebied.

”Als je echt iets wilt veranderen aan de duurzaamheid en kwaliteit van debietmetingen, dan moet je de visie op debietmeten aanpassen”, zegt Rikke van der Grinten, Sales Engineer van River Insight. ”Doordat wij een geïntegreerde dataoplossing leveren dwingen wij onszelf beter na te denken over beheer, reparaties en hergebruik. Wij hebben direct belang bij duurzame en kwalitatief hoogwaardige debietmeters. Daardoor krijgt het waterschap betere stromingsdata”.

Circulaire Debietstandaard

De toegevoegde waarde van DAAS hangt niet alleen samen met het beter voorspellen van watergedrag bij calamiteiten. Nu waterschapsorganisaties afslanken en er soms minder expertise beschikbaar is op detailniveau, is het van belang dataleveringen goed op stoom te houden. Doordat klimaatveranderingen meer weersextremen veroorzaken, wordt het bovendien belangrijker sneller in beeld te hebben wat er in je gebied speelt. Het zijn ambities die vragen om een andere data-inwincyclus – op elk niveau.

Loos: ”Duurzaam vernieuwen is een speerpunt in ons werk. In 2030 willen we als waterschap werken volgens de principes van de circulaire economie en met onze organisatie een klimaatpositieve bijdrage aan onze omgeving leveren. Die ambitie projecteer je op leveranciers. Je wilt de laagste uitstoot, de kleinste ecologische voetafdruk en wilt werken met materialen die hergebruikt kunnen worden”.

De circulaire debietoplossing die Waterschap Vallei en Veluwe heeft gekozen past in deze duurzaamheidsvisie. De paal en de buis, waar het meetsysteem in zit, bevatten herbruikbare onderdelen. De debietmeters zijn uitgerust met zonnepanelen en zijn 100% zelfvoorzienend in hun energiebehoefte. Zo wordt het data-inwinproces dankzij Debietdata As A Service niet alleen efficiënter, maar ook schoner. Loos: ”Bij traditionele debietmeetlocaties worden ook veel meer materialen gebruikt. Denk aan het storten van beton of plaatsen van een houten beschoeiing voor een meetgoot, kabels door de bodem en een kast op de oever. Het materiaal en werk dat hiervoor nodig is, blijft nu bespaard. Ook ben je veel flexibeler in het geval een meetpunt ooit nog eens verplaatst moet worden”.

Grote stap vooruit

Waterschap Vallei en Veluwe staat niet alleen in de ambitie debietdata beter en sneller beschikbaar te maken. Op dit moment zijn er zes waterschappen in ons land die DAAS implementeren en/of experimenteren in een proefproject. Eind 2021 heeft Waterschap Vallei en Veluwe bovendien tien bestaande meetlocaties, die Nortek al onderhield, omgebouwd naar het DAAS-concept.

Loos: “We zijn positief. Het eerste jaar is erg goed verlopen. Debietdata As A Service is een grote stap vooruit: qua functionaliteit, de beschikbaarheid en kwaliteit van data, maar ook qua circulariteit en ureninzet. Onze organisatie wordt ontzorgd en heeft nauwelijks aanpassingen hoeven te doen – ook een voordeel. ‘Ik hoop dat dit DAAS-concept ook als voorbeeld kan dienen voor het verduurzamen van andere processen binnen onze organisatie”.